Penaltı Nedir Ve Penaltı Kuralları Nelerdir?

Dean Mouhtaropoulos/Getty Images
facebooktwitterreddit

Futbolda gole en yakın terim penaltıdır. Penaltı kazanan takım, gol atmış kadar sevinir. Bir futbolcunun ya da topun, rakip futbolcu tarafından rakip ceza sahası içerisinde futbol oyun kuralları dışında müdahale edilmesiyle kazanılan serbest vuruşa penaltı denir. Tabii ki futbolda her şeyin kuralı olduğu gibi penaltı kuralları da vardır.

İngilizce "penalty" kelimesinden uyarlanan penaltı, aslında ceza demektir. Sürekli tartışılan penaltıda kurallar nelerdir gelin bir göz atalım.

Penaltı Nedir?

Penaltı, İngilizce'de ceza demektir. Futbolda gole en net pozisyon olması, penaltı vuruşunu yapacak oyuncuyla kaleci arasında başka hiçbir oyuncunun olmaması, penaltının gol yüzdesinin yüksek olması nedeniyle oyun içerisindeki en ağır cezalardan biri olması nedeniyle bu adı almıştır.

Rio 2016 Football GIF by Olympic Channel - Find & Share on GIPHY

Penaltı Kuralları Nelerdir?

Penaltıda top, ceza sahası içerisinde yer alan beyaz penaltı noktasının üzerinde yer almalıdır. Atışı yapacak futbolcu, hakeme kendini tanıtmalıdır. Sadece atışı yapacak olan oyuncu ile rakip takımın kalecisi ceza sahası içerisinde olabilir. Diğer futbolcular, topa en az 9 metre 15 santimetre uzaklıkta olmalıdır.

Atışı karşılalayacak olan kaleci, kale çizgisinin üzerinde yer almalıdır. Kaleci çizginin önünde ya da gerisinde yer alamaz. Ayrıca kale direklerine ve filelere de dokunması yasaktır. Buna karşın kaleci, çizgi üzerinde hareket etme hakkına sahiptir.

Penaltı atışı, maçın hakemi tüm gerekli kuralları kontrol ettikten sonra düdüğünü çalması sonrası yapılır. Penaltı noktasının kaleye uzaklığı 11 metredir. Atış esnasında kalecinin kurallara uymaması ya da diğer futbolcuların uzaklık kuralını ihlal etmesi durumunda atış tekrarlanır.

Penaltıda topun başına geçen futbolcunun kaleye şut çekme zorunluluğu yoktur. Penaltı bir serbest vuruş çeşitidir. Topun başına geçen futbolcu kaleye vurmak yerine pas verme hakkını da tercih edebilir.

Penaltı Hangi Durumda Tekrarlanır?

Penaltı ile ilgili birçok doğru olmayan bilgi türemektedir. Yukarda belirttiğimiz penaltı kurallarının ihlalinin yanı sıra, bu kuralların hangi takım tarafından ihlal edildiği de önemlidir. Bunun için 4 farklı ana madde ve bu maddelerin 3'er alt maddeleri bulunmaktadır.

1. Penaltı Atışının Gol Olması

Bristol Rovers-Darlington maçında kullanılan bir penaltı.
Bristol Rovers-Darlington maçında kullanılan bir penaltı. / Michael Steele/Getty Images

Penaltı atışının golle sonuçlanması esnasında penaltıyı kullanan takımın oyuncuları kuralları ihlal ederse atış tekrarlanır. Rakip takım oyuncularının ihlalinde ise gol kararı geçerli sayılır.

2. Penaltının Kurtarılması

Soccer Moscow GIF - Find & Share on GIPHY

Kalecinin penaltı atışını çelmesi ya da tutması durumunda oyun devam eder. Ancak kalecinin takımında yer alan oyuncular atış esnasında kuralları ihlal ederse penaltı atışı tekrarlanır.

3. Penaltının Dışarıya Atılması

Penaltıyı kullanan futbolcu topu auta gönderirse, oyun kale atışıyla başlar. Tabii kural ihlali olmamışsa.

Penaltıyı kullanan futbolcunun takım arkadaşları kuralı ihlal ederse durum değişmez ancak rakip takım futbolcu kural ihlali yaparsa penaltı atışı tekrarlanır.

4. Çift Vuruş Durumu

Mark Runnacles/Getty Images

Penaltı atışlarından sonra 2 durumda oyun çift vuruş ile devam eder. Her 2 durumda da penaltıyı kullanan futbolcunun takım arkadaşlarının kural ihlali yapmaları gerekir.

Penaltı kaleci tarafından kurtarıldıktan sonra ya da penaltı atışı direkten döndükten sonra top oyun alanında kalır ve penaltı atışını kullanan futbolcunun takım arkadaşları kural ihlali yaparsa, rakip takım oyunda çift vuruş ile başlar.

Penaltı Atışının Tarihi

Futbol oyun kuralları 1863 yılında alınan kararlarla belirlendi. İlk kurallarda penaltı atışı yoktu. 1872 yılında, ceza sahası içerisinde elle oynamanın cezası çift vuruş olarak belirlendi. 1882'de bir futbolcunun kendi ceza sahası içerisinde topa elle müdahalesi sonrası rakip takım lehine 1 gol veriliyordu fakat bu kural çok uzun sürmedi ve 1 yol sonra kaldırıldı.

Penaltı atışının mucidi olarak diyebileceğimiz isim ise bir kaleci. İrlanda'nın Milford takımında forma giyen William McCrum, 1890'da İrlanda Futbol Federasyonu'na konuyu iletti. İrlanda Futbol Federasyonu da, Uluslararası Futbol Birliği Kurulu'na konuyu taşıdı.

Penaltı atışı ilk başta kabul edilmedi ama 1890-1891 sezonunda kale çizgisi önünde yaşanan 2 olay neticesinde 2 Haziran 1891'de penaltı kuralı resmen onaylandı ve yürürlüğe girdi. İlk penaltı ise 14 Eylül 1891'de Wolverhampton Wanderers-Accrington maçında çalındı. İlk penaltı golü de bu maçta Billy Heath tarafından atıldı. Atılan golle Wolves, maçı 5-0 kazandı.